Rak piersi – komu grozi?

Rak piersi zalicza się do grupy nowotworów, w której jednoznaczne ustalenie silnego czynnika powodującego zachorowanie nie jest możliwe. Istnieje jednak kilka czynników słabszych, mogących przyczynić się do podwyższenia ryzyka.
 

Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem, a istotne znaczenie ma czas aktywności hormonalnej (czyli od pierwszej do ostatniej miesiączki) – im jest on  dłuższy, tym częstsze zachorowania. Bardziej narażone są także kobiety, które późno urodziły pierwsze dziecko.

Czynnikiem zmniejszającym ryzyko zachorowania jest natomiast karmienie piersią – w im młodszym wieku i dłużej kobieta karmi, tym większe ma szanse nie zachorować.
 

Zachorowanie na raka piersi najbardziej grozi kobietom:

 

• u których matek, sióstr lub córek wystąpił nowotwór – im bliższy stopień pokrewieństwa, tym wyższy poziom ryzyka)
• powyżej 35. roku życia (największe ryzyko pomiędzy 50. a 70. rokiem)
• które wcześnie zaczęły miesiączkować, a późno weszły w okres menopauzy,
• z nadwagą,
• narażonym na przewlekły stres,
• które urodziły pierwsze dziecko po 25 roku życia,
• urodziły co najmniej trójkę dzieci,
• przyjmującym leki hormonalne lub doustne środki antykoncepcyjne dłużej niż przez 7 lat,
• których biust jest asymetryczny,
• nadużywającym alkoholu,
• stosujących dietę bogatą w tłuszcze zwierzęce,
• poddawanym promieniowaniu jonizującemu,
• cierpiącym na łagodne choroby proliferacyjne piersi,
• posiadającym bardziej zbitą tkankę w gruczołach piersiowych,
• będącym nosicielkami mutacji genów  BRCA-1 i BRCA-2.

 
            Zastanawiające jest jednak to, że u wielu kobiet, które zachorowały na raka piersi, nie wystąpił żaden z tych czynników.
 

Kiedy należy wykonać badanie?

 
            Piersi są bardzo specyficznym narządem – ulegają naturalnym cyklicznym przemianom. Często pojawiają się różnego rodzaju zaburzenia, jednak nie wszystkie od razu oznaczają raka. Istnieje szereg innych zmian zachodzących w piersiach, które mogą wydawać się zbliżone do nowotworowych: guzki, zgrubienia, stwardnienia, torbiele, dysplazja, mastopatia.

Najczęściej nie zagrażają one życiu ani zdrowiu. Warto jednak zwracać uwagę na wszystkie objawy i przebadać piersi za każdym razem, gdy się je wykryje. Nowotwór we wczesnej fazie ma objawy bardzo zbliżone do tych niegroźnych, łagodnych zmian, a im wcześniej zostanie wykryty, tym łatwiej się go leczy.

Ogromne znaczenie ma więc samokontrola piersi.

 
Do objawów, które powinny wzbudzić niepokój należą także:

 

• bolesność piersi niezależna od cyklu miesiączkowego,
• wyciek z brodawek,
• zmiany kształtu brodawki lub aureoli,
• zaburzenia przypominające stan zapalny.

 
            W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych symptomów, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Nie warto jednak wpadać w panikę – zdecydowana większość guzów wykrywanych w piersiach nie jest nowotworem złośliwym. Może to jednak stwierdzić jedynie lekarz specjalista, po wykonaniu stosownych badań.

Paulina Maria Szymborska-Karcz