Uwaga na kleszcze!

Okres wakacyjny sprzyja wyprawom i spacerom po lesie. Jest to nie tylko przyjemny, ale i bardzo zdrowy sposób spędzania wolnego czasu. Nie warto z tego rezygnować, jednak należy pamiętać o zachowaniu ostrożności. Z lasu bowiem można przynieść do domu nieproszonych lokatorów – kleszcze. Te drobne pajęczaki same w sobie nie są groźne, ale bardzo niebezpieczne mogą okazać się choroby, które przenoszą.

Choroby odkleszczowe

Najczęstszą chorobą odkleszczową jest borelioza – wielonarządowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków Borelli. Usadawiają się one w tkance łącznej – w skórze, ścięgnach, naczyniach mózgowych i naczyniach krwionośnych. Charakterystyczny objaw boreliozy to rumień wędrujący. W niektórych przypadkach jednak może się on nie pojawić, przez co choroba staje się we wczesnym stadium trudna do wykrycia.

Druga popularna choroba przenoszona przez kleszcze to tzw. kleszczowe zapalenie mózgu. Poza samym ukąszeniem przez pajęczaki, do zachorowania może dojść także w wyniku wypicia mleka zakażonej krowy. W ok. tydzień po zarażeniu występują pierwsze objawy – gorączka oraz symptomy grypopodobne. W następnym tygodniu następuje chwilowa poprawa samopoczucia pacjenta, lecz zaraz po niej obserwuje się takie objawy jak wymioty, nudności, a nawet utraty przytomności. Choroba ta często jest przechodzona łagodnie, jednak grozi powikłaniami, np. niedowładem, zaburzeniami psychicznymi lub trwałym uszkodzeniem słuchu.

Inne, mniej popularne choroby odkleszczowe to: tularemia, babeszjoza (piroplazmoza) oraz ludzka anaplazmoza granulocytami. W większości przypadków objawy wszystkich tych chorób są zbliżone i mogą być mylone z symptomami grypy, przemęczenia lub innych, bardziej powszechnych dolegliwości. Wśród nich najczęstsze są bóle głowy, mięśni i stawów, wysoka gorączka, wymioty i nudności, dreszcze, zmiany skórne oraz osłabienie.
 

Jak wykryć choroby odkleszczowe?

 Objawy chorób odkleszczowych są podobne do symptomów wielu innych dolegliwości, dlatego często trudno je wykryć i prawidłowo rozpoznać. W tym celu zaleca się wykonanie Testu Obciążeń Organizmu. Jest to szybka i kompleksowa metoda diagnostyczna oparta na elektorakupunkturze Volla. Zdobywa ona coraz większą popularność w zachodniej Europie, a w ostatnim czasie także w Polsce.

            W przypadku podejrzenia odkleszczowego zapalenia mózgu konieczne jest też badanie płynu mózgowo-rdzeniowego poprzez nakłucie lędźwiowe, analiza serologiczna i test ELISA.
            W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów, a nawet już samego wykrycia ukąszenia przez kleszcza i nieusunięcia go z ciała wystarczająco szybko, należy skonsultować się z lekarzem. Im wcześniej choroba zostanie zdiagnozowana, tym łatwiejsze i krótsze będzie leczenie, a objawy mniej dotkliwe.
 

Jak się chronić przed chorobami odkleszczowymi?

 Przede wszystkim należy pamiętać o tym, by wychodząc na spacer do lasu, ubrać się tak, aby jak największa powierzchnia ciała była zakryta – nawet w czasie upałów. Skuteczną ochroną są także nakrycia głowy. Warto też stosować repelenty, czyli specjalne preparaty odstraszające kleszcze, które można kupić w każdej aptece.
Po powrocie powinno się obejrzeć dokładnie całe ciało. Szybkie pozbycie się kleszcza, zanim jeszcze ten zdąży opić się krwi, często zapobiega zakażeniu! Najbardziej narażone na ukąszenia są: głowa, ręce, nogi, pachwiny i zgięcia stawowe.

Przy wyjmowaniu kleszcza należy pamiętać, by zrobić to w odpowiedni sposób. Nieumiejętne usunięcie, zamiast chronić przed zakażeniem, może je wywołać! Najlepiej użyć pęsety, złapać pasożyta jak najbliżej skóry i wyciągnąć szybkim, zdecydowanym ruchem. Miejsce po ukąszeniu dobrze jest przemyć spirytusem. Trzeba też upewnić się, że żaden fragment ciała pajęczaka nie został pod skórą. Nie zaleca się smarowania kleszczy tłuszczem.
Istnieją także szczepienia ochronne przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu. Zaleca się je szczególnie osobom pracującym lub często przebywającym na terenach leśnych.

Paulina Maria Szymborska-Karcz